Đau thắt lưng hông là hội chứng thường gặp trong nhiều bệnh khác nhau của vùng cột sống thắt lưng. Về triệu chứng học, hội chứng thắt lưng hông gồm 2 hội chứng nhỏ hợp thành là hội chứng cột sống và hội chứng rễ thần kinh.
Đau thắt lưng hông là hội chứng thường gặp trong nhiều bệnh khác nhau của vùng cột sống thắt lưng. Về triệu chứng học, hội chứng thắt lưng hông gồm 2 hội chứng nhỏ hợp thành là hội chứng cột sống và hội chứng rễ thần kinh.
1. Hội chứng cột sống.
Hội chứng cột sống nằm trong hội chứng thắt lưng hông về cơ bản giống như hội chứng thắt lưng cục bộ. Biểu hiện có thể cấp tính hoặc mạn tính gồm các triệu chứng đau và hạn chế vận động cột sống kèm theo hội chứng rễ thần kinh.
2. Hội chứng rễ thần kinh.
2.1. Đau rễ thần kinh:
Các rễ thần kinh vùng thắt lưng – cùng, đặc biệt là rễ L5 và S1 của dây thần kinh hông to thường bị ảnh hưởng trong các bệnh lý của đoạn vận động tương ứng, nhất là các đĩa đệm thắt lưng. Đau rễ thần kinh do các cơ chế: chèn ép cơ học (thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, u cột sống và cạnh sống…), do viêm rễ, hay do u rễ.
Đau rễ thường xuất hiện sau giai đoạn đau lưng cục bộ và có đặc điểm: đau lan tỏa theo đường đi của dây thần kinh từ vùng thắt lưng dọc theo mặt sau chân xuống gót chân. Đau có tính chất cơ học, nghĩa là đau tăng khi đứng lâu, ngồi lâu, đi lại, khi ho, hắt hơi, rặn (dấu hiệu Déjerin), đau giảm khi nằm nghỉ ngơi trên giường. Nếu đau rễ dai dẳng, không giảm khi nghỉ, không đáp ứng với các phương pháp chống đau thông thường thì có thể gợi ý đến bệnh lý do u rễ thần kinh, viêm màng nhện tủy, chèn ép do xương.
Cùng với triệu chứng đau, có thể gặp các triệu chứng khác như dị cảm ở ngọn chi (tê buồn, kim châm, kiến bò…), trong những trường hợp nặng thậm chí có thể xuất hiện rối loạn co vòng.
2.2. Các triệu chứng thực thể:
– Dấu hiệu chuông bấm: khi ấn vào điểm đau cạnh sống thắt lưng, xuất hiện đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh, đây là dấu hiệu phản ánh sự xung đột đĩa đệm – rễ thần kinh đáng tin cậy.
– Điểm đau Walleix: ấn các điểm trên đường đi của dây thần kinh, bệnh nhân thấy đau như: điểm giữa ụ ngồi – mấu chuyển lớn, điểm giữa nếp lằn mông (huyệt Thừa phù), điểm giữa nếp gấp khoeo (huyệt Uỷ trung), điểm giữa cung cơ dép cẳng chân (huyệt Thừa sơn).
– Dấu hiệu Lasègue: người bệnh nằm ngửa, hai chân duỗi, người khám nâng chân bệnh nhân lên khỏi mặt giường trong khi vẫn giữ gối thẳng để làm căng rễ dây thần kinh, nếu có dấu hiệu đau rễ cùng bên thì dấu hiệu dương tính, nếu đau rễ bên đối diện thì gọi là Lasègue chéo, nói lên có tổn thương ở rễ. Mức độ của triệu chứng được đo bằng góc giữa chân tạo với mặt giường tại thời điểm xuất hiện đau.
– Giảm và mất cảm giác: ít khi mất hoàn toàn mà thường gặp giảm cảm giác nông ở khu vực khoanh da tương ứng với rễ thần kinh, cảm giác sâu thường không giảm rõ rệt. Giảm cảm giác xuất hiện ở giai đoạn tổn thương rễ nặng hơn giai đoạn kích thích rễ.
– Rối loạn vận động (bại, liệt cơ):
+ Nếu tổn thương rễ L5: giảm sức cơ khu trước ngoài cẳng chân, yếu động tác nhấc bàn chân lên khỏi mặt đất làm người bệnh không đi lại được bằng gót chân ở bên đó. Giảm sức cơ duỗi ngón cái là dấu hiệu thường gặp. Có thể teo cơ khu trước ngoài cẳng chân.
+ Nếu tổn thương rễ S1: giảm sức cơ khu sau cẳng chân, có thể gặp giảm trương lực cơ và teo cơ. Yếu động tác gấp bàn chân về phía gan chân và gấp ngón I, làm người bệnh không thể đi lại bằng mũi chân được mà phải đi kiễng gót chân.
+ Nếu tổn thương nhiều rễ thần kinh thắt lưng – cùng có thể gây bại, liệt hai chân trong bệnh cảnh lâm sàng của hội chứng đuôi ngựa.
– Rối loạn phản xạ: giảm hoặc mất các phản xạ gân:
+ Giảm và mất phản xạ gân bánh chè trong tổn thương rễ L3, L4.
+ Giảm và mất phản xạ gân gót trong tổn thương rễ S1.
+ Giảm và mất phản xạ da như phản xạ đùi – bìu (tổn thương rễ L1, L2), phản xạ da gan chân (tổn thương rễ S1, S2).
– Rối loạn cơ thắt: trong tổn thương các rễ S3, S4, S5 có thể rối loạn cơ thắt kiểu ngoại vi: lúc đầu thường bí đái, về sau đái dầm dề không chủ động do liệt cơ thắt.
– Rối loạn thần kinh thực vật: giảm nhiệt độ da, giảm tiết mồ hôi, rối loạn vận mạch, mất phản xạ dựng chân lông, rối loạn dinh dưỡng da… Các rối loạn này chủ yếu gặp trong tổn thương của dây thần kinh. Trong tổn thương rễ, rối loạn thần kinh thực vật không rõ và mang tính chất phản xạ.
3. Điều trị
Tổ chức Y tế Thế giới WHO và Hội nghiên cứu Đau Quốc tế IASP khuyến cáo, trong điều trị đau trước tiên cần lựa chọn các phương pháp không dùng thuốc vừa đảm bảo tính hiệu quả và tính an toàn cao cho người bệnh. Dùng thuốc giảm đau chống viêm cần chú ý biến chứng đường tiêu hóa, vì thuốc có thể gây viêm loét dạ dày, hành tá tràng. Chỉ định phẫu thuật chỉ được đặt ra khi điều trị nội khoa không kết quả.
Đáp ứng những khuyến cáo đó, Điều Trị Đau Clinic cũng lấy phương châm điều trị không dùng thuốc là các phương pháp đầu tay trong điều trị bệnh cơ xương khớp, cột sống cho bệnh nhân. Bao gồm:
– Kéo giãn cột sống: trong hội chứng thắt lưng hông do bệnh thoát vị đĩa đệm, khối thoát vị chèn vào dây thần kinh gây đau. Kéo giãn cột sống làm giảm áp lực trong đĩa đệm, làm giảm sự chèn ép của khối thoát vị lên thần kinh làm cho đau giảm hoặc mất. Đây là phương pháp bảo tồn duy nhất có thể tác động vào căn nguyên gây bệnh, có thể thu nhỏ khối thoát vị giải quyết tận gốc của vấn đề. Ngoài ra, cũng giống như điện xung, kéo gãn tác động lên các cơ co thắt làm giãn cơ một cách cưỡng bức, cắt đứt vòng xoán bệnh lý, tăng hiệu quả giảm đau. Kéo giãn làm giảm áp lực trong đĩa đệm nên làm cho dinh dưỡng được hút vào đĩa đệm nhiều hơn, làm ngăn ngừa quá trình thoái hóa của đĩa đệm.
Kéo giãn cột sống lưng bằng máy C6354 tại Phòng khám Thoát vị đĩa đệm G11/28 Xuân La
– Điện châm: theo lý luận của YHCT, đau là do kinh lạc bị bít tắc làm khí huyết không lưu thông gây ra (bất thông tắc thống), châm cứu có tác dụng làm thông kinh hoạt lạc nên đau sẽ hết. Còn theo y học hiện đại, châm cứu sẽ tác động vào các điểm nhận cảm thần kinh có tác dụng ức chế dẫn truyền cảm giác đau, đồng thời kích thích vỏ não tiết ra chất morphin nội sinh làm cảm giác đau giảm hoặc mất. Theo truyền thống, sau khi châm kim vào huyệt vị, thầy thuốc thường lưu kim đồng thời có thể kết hợp các thủ thuật vê kim, bổ, tả… Ngày nay dưới tiến bộ của y học, người ta thường mắc các điện cực vào kim châm và kích thích huyệt bằng các dòng điện xung tần số thấp cường độ nhỏ để tăng thêm tắc dụng điều trị, gọi là điện châm.
GS Nguyễn Tài Thu trong một lần điều trị cho bệnh nhân và trao đổi chuyên môn với các bác sĩ Điều Trị Đau Clinic
– Chườm nóng bằng túi chườm thảo dược: bản thân nhiệt nóng đã có tác dụng ức chế dẫn truyền đau, làm giãn mạch xung huyết tại chỗ, tăng tuần hoàn nuôi dưỡng, tăng đào thải các chất hóa học gây đau. Kết hợp tác dụng của các thảo dược tăng thông kinh hoạt lạc, điều trị phong thấp hàn làm cho tác dụng điều trị được gia tăng cộng hưởng.
Điều trị bằng Túi chườm thảo dược tại Điều Trị Đau Clinic
– Điện xung: là những xung điện tần số thấp điều biến được các nhà khoa học nghiên cứu kỹ lưỡng để mang lại hiệu quả giảm đau tối đa do ức chế dẫn truyền đau ở tủy sống, làm cảm giác đau bị chặn lại không dẫn truyền về não được do đó ta không còn thấy đau nữa. Mặt khác, đau làm cho các cơ co thắt, các cơ co thắt lại gây đau thêm – đó là một vòng xoắn bệnh lý; điện xung làm cho các cơ co bóp một cách cưỡng bức dần dần các cơ này giãn ra cắt đứt vòng xoắn bệnh lý, tăng hiệu quả giảm đau.
Điều trị bằng Điện xung tại Điều Trị Đau Clinic
– Xoa bóp, bấm huyệt: tác động trực tiếp lên các thụ cảm thể thần kinh dày đặc ở dưới da tạo ra các phản xạ thần kinh đáp ứng từ đó gây nên tác dụng điều hòa quá trình hưng phấn hay ức chế thần kinh trung ương, gây thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng, tăng khả năng tập trung, giảm đau, giãn cơ, và điều hòa chức năng nội tạng. Một số công trình nghiên cứu cho thấy, xoa bóp và một số bài tập vận động còn có tác dụng kích thích thần kinh trung ương tiết ra endorphine gây cảm giác dễ chịu, khoan khoái, giảm căng thẳng, điều này cũng cho phép giải thích hiện tượng “nghiện xoa bóp” ở những người được xoa bóp liên tục trong một thời gian dài.
Ngoài ra, Phòng khám còn nhiều phương pháp khác có thể áp dụng cho bệnh nhân khi có chỉ định như: hướng dẫn bài tập phòng ngừa, ion tĩnh điện, Laser chiếu ngoài…
Bản thân mỗi phương pháp điều trị kể trên đã có tác dụng rất lớn trong điều trị thoát vị đĩa đệm, việc kết hợp nhiều phương pháp cùng lúc sẽ có tác dụng bổ trợ, cộng hưởng làm hiệu quả điều trị được tăng rất cao; bệnh nhân có thể giảm đau thậm chí hết đau ngay lần điều trị đầu tiên và được củng cố thêm trong những lần điều trị tiếp theo trong một liệu trình điều trị khoảng 10-20 lần.
Originally posted 2016-09-23 03:29:02.
(Lưu ý: Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người !
Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !)
Bạn cần tư vấn
Nếu bạn có câu hỏi hãy nhấp chuột chọn Tư vấn trực tuyến để chát với chuyên gia. Bạn có thể gọi theo số 084 354 8686 hoặc hãy điền số điện thoại vào form bên dưới và "Gửi", chúng tôi sẽ gọi lại ngay cho bạn:
Thông thường một liệu trình điều trị bệnh cột sống trong 10 ngày bao gồm 4-6 kỹ thuật điều trị (kéo giãn, châm cứu, điện xung, siêu âm, chườm thuốc, ...), mỗi ngày hết khoảng 250-300k, nếu đóng trước cả đợt 10 ngày sẽ được giảm ngay 10%.
