Loạn dưỡng giao cảm phản xạ: chẩn đoán và điều trị

Loạn dưỡng giao cảm phản xạ là một hội chứng gồm đau và sưng nề của chi kèm theo những thay đổi loạn dưỡng trên da (chẳng hạn teo da, tăng tiết mồ hôi) và những dấu hiệu của rối loạn vận mạch. Bất kì chi nào cũng có thể bị ảnh hưởng song thông thường nhất là ở bàn tay và kèm theo hạn chế vận động khớp vai cùng bên (hội chứng vai – tay).

Phù nề trong bệnh loạn dưỡng giao cảm thường lan toả (“bàn tay đeo găng của người bắt bóng”) và không gây hạn chế vận động khớp. Đau thường được mô tả như phải bỏng. Hội chứng vai – tay loạn dưỡng giao cảm phản xạ thường xuất hiện sau những chấn thương vùng cổ hoặc vai hoặc sau khi bị nhồi máu cơ tim.

Chấn thương trực tiếp bàn tay hoặc bàn chân cũng có thể gây ra hội chứng này. Loạn dưỡng giao cảm phản xạ cũng có thể xuất hiện sau chấn thương khớp gốì hoặc sau phẫu thụật khớp gối dưới nội soi. Không có dấu hiệu toàn thân và biểu hiện trên X quang là tình trạng loãng xương lan toả.

Loãng xương mức độ nặng trong hội chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ sau chấn thương còn được gọi là teo cơ Sudeck. Chụp xạ hình xương có thể thấy hiện tượng tăng cố định phóng xạ. Trong một số rất ít trường họp các triệu chứng xuất hiện ở cả hai bên.

Chẩn đoán phân biệt

Hội chứng này cần phải phân biệt với các hội chứng cổ cánh tay khác, viêm khớp dạng thấp, viêm da cơ, xơ cứng bì và gút.

Điều trị

Ngoài việc điều trị đặc hiệu chính, mục đích của điều trị còn nhằm khôi phục chức năng vận động. Đối với hầu hết bệnh nhân, các phương pháp điều trị vật lý là chủ yếu. Bệnh nhân hạn chế vận động khớp vai có thể có tác dụng với các phương pháp điều trị như đã mô tả trong viêm quanh khớp vai.

Với những bệnh nhân nặng, có thể có hiệu quả khi điều trị bằng prednison 30 – 40 mg/ngày trong 2 tuần sau đó giảm liều dần và ngừng trong 2 tuần tiếp theo. Phong bế hạch sao có thể có tác dụng điều trị loạn dưỡng giao cảm phản xạ.

Tiên lượng phụ thuộc một phần vào giai đoạn bệnh, những tổn thương đã xuất hiện và phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh lý nội tạng phôi hợp. Điều trị sớm, khả năng hồi phục sẽ tôt hơn.